Quinoa: van gouden gewas naar gouden toekomst

Quinoa – spreek uit als kien-waah – is niet zoals veel mensen denken een graansoort, maar een zaad. Een begrijpelijke verwarring, want bij de bereiding wordt quinoa vaak als graan gebruikt.

Quinoa en gezondheid

Quinoa is de lieveling van iedere gezondheidsjunkie. De voordelen voor ons lichaam zijn namelijk legio. Niet voor niks verklaarde de NASA het gewas als het perfecte astronautenvoer. Een korte opsomming:

• quinoa is net als rijst glutenvrij, dus voor mensen met een glutenintolerantie een geschikte vervanger van graan
• de zaden barsten van de vitamines B, E en mineralen als koper, magnesium en ijzer
• quinoa bevat veel vezels en geeft daarom snel een verzadigd gevoel
• quinoa heeft zeer hoge voedingswaarden vanwege de grote aanwezigheid van eiwitten en aminozuren. Samen maken zij dat quinoa een zogenaamde volwaardige eiwitbron is, net als vis, vlees, eieren en zuivel. Een welkom alternatief dus voor vegetariërs en veganisten!

Daarom ook quinoa

Behalve om je gezondheid eet je quinoa ook vanwege de eenvoudige bereidingswijze en om de smaak: zacht en nootachtig en met een goede bite! Bovendien schikt quinoa zich naar ongeveer elke maaltijd: in salades, soepen, als pap gekookt in melk, als vulling in tomaten of paprika en als vervanger van risotto of couscous. Je kunt de zaden zelfs roosteren in een droge pan en bij wijze van popcorn snacken. Quinoazaden zijn van nature omgeven met een laagje saponine (zeepstof). Dat geeft een bittere, zeepachtige smaak. De plant wordt zo bewerkt dat je dat niet meer proeft, maar het kan nooit kwaad quinoa voor bereiding nog even in koud water te spoelen (in fijne zeef!).

Bekijk de Lassie recepten met quinoa.

Herkomst

Pas enkele jaren geleden maakte Europa kennis met quinoa. Maar in de Andes (in Zuid-Amerika) verbouwen ze het gewas al vanaf zo’n 5000 jaar voor onze jaartelling. De quinoaplant werd oorspronkelijk vooral verbouwd in de hoge Andes in Bolivia en later in Peru. Het gewas was vanwege de gezondheidsvoordelen lange tijd de ideale voedingsbron voor de lokale bevolking en werd daarom ook wel het Gouden Gewas genoemd. Quinoa is een zogenaamd tolerant gewas: de plant, die tot wel drie meter hoog kan worden, groeit op zeer grote hoogte, is bestand tegen vorst én felle zon, en behoeft geen voedzame bodem.

Schaarste

Weinig producten zijn in recordtempo zo populair geworden in het Westen als quinoa. De opmars van het gewas heeft voor-en nadelen. De producenten van quinoa kunnen de huidige vraag niet aan. Gevolg: schaarste (en lege schappen voor Westerse consumenten), die logischerwijs de prijs opdrijft. In 2013, door de FAO (voedsel- en landbouworganisatie van de Verenigde Naties) uitgeroepen tot het Jaar van Quinoa, zijn de verkoopprijzen meer dan verdubbeld. Extra inkomsten voor de quinoaboeren dus, die vooral de buitenlandse afzetmarkt flink zagen stijgen. In Zuid-Amerika zelf is het gewas bij het leeuwendeel van de bevolking nooit echt geliefd geweest: quinoa wordt daar beschouwd als ‘voer voor de armen’.

Van biologisch naar gangbaar

Vanwege de enorme vraag naar quinoa zijn veel producenten overgestapt van een biologische op een gangbare productiewijze. Dat geeft namelijk een hogere opbrengst. In Bolivia verbouwen quinoaboeren vooral biologisch: op de hooggelegen velden leven geen insecten en zijn dus geen bestrijdingsmiddelen nodig. Uit Peru, waar het gewas op lagere hoogtes wordt verbouwd en (geen natuurlijke) bestrijdingsmiddelen worden gebruikt, komt voornamelijk de gangbare quinoa. Lassie ontvangt uit beide landen enkel de biologische variant.

Gouden toekomst

Behalve in Zuid-Amerika wordt quinoa inmiddels ook in de Verenigde Staten en Canada verbouwd. Ook in Europa (onder andere in Nederland) wordt geëxperimenteerd met de teelt van het gewas. Goed nieuws voor de Europese consument, maar quinoa gaat dankzij de grote pluspunten wereldwijd een gouden toekomst tegemoet!